Frankfurter Rundschau გერმანია
მიხაელ ჰესსე
ფრანგმა ისტორიკოსმა – ემანუელ ტოდმა, საბჭოთა კავშირის კრახი, ჯერ კიდევ 1976 წელს იწინასწარმეტყველა. ეს არ მომხდარა მყისიერად, მაგრამ 1991 წელს პროგნოზი გამართლდა. სრულიად მოუმზადებელი ე.წ. „დასავლეთი“, იძულებული შეიქნა, მხოლოდ თვალი მიედევნებინა იმისთვის, როგორ იშლებოდა საბჭოთა სახლი. ახლა ტოდი, უკვე დასავლეთის კვდომას პროგნოზირებს და ეს შეიძლება მოხდეს გაცილებით ადრე, ვიდრე ზოგიერთს ჰგონია. ყოველ შემთხვევაში, ასეთი დასკვნა გამოგაქვს, როცა მის წიგნს „დასავლეთის დაცემა“-ს ეცნობი
დასავლეთმა უკვე წააგო სტრატეგიული დაპირისპირება, რომელიც გამოვლინდა უკრაინაში მიმდინარე სამხედრო ქმედების სახით. მიზეზი არ არის მხოლოდ სტრატეგიის უქონლობა, არის ისიც, რომ დასავლეთის ორი საყრდენი, ერთი მხრივ – რელიგია, მეორე მხრივ – ნაციონალური სახელმწიფო, დაკნინებულია. როგორც ფრიდრიხ ნიცშე ამბობდა, რელიგიის კვდომა სრულდება ნიჰილიზმით. ამჟამინდელ ყოფაში, ეს ნიჰილიზმი მომაკვდინებელია დასავლეთისთვის. დეზინტეგრაციის პროცესი განსაკუთრებით თვალშისაცემია ამერიკის შეერთებულ შტატებში, რუსეთის უმთავრეს მეტოქე-სახელმწიფოში.
აშშ-მ მოახერხა და ევროკავშირი, მათ შორის გერმანია, უკრაინის მიწაზე რუსეთთან სამხედრო დაპირისპირებაში ჩაითრია. ისტორიკოსისთვის ერთი რამ ეჭვგარეშეა: „აშშ დამარცხდება ამ კონფლიქტში“. მიზეზი ისაა, რომ „აღორძინების გზაზე შემდგარ რუსეთთან“ ბრძოლისთვის გამოყოფილი ფინანსური რესურსები, ძალზე შეზღუდულია. საპირისპირო ვითარებაში კი გერმანია-რუსეთის ურთიერთობა წინა პლანზე გამოდის. ამდენად, ტოდის აზრით, გერმანიას მოუწევს აირჩიოს ომსა და რუსეთთან თანამშრომლობას შორის. ტოდი აღნიშნავს, რომ მან ეს წიგნი დაწერა, როგორც ანთროპოლოგმა და ისტორიკოსმა, რომელიც გლობალურ მოვლენებს განიხილავს და ამას აკეთებს – „ემოციების გარეშე“.
დანაშაულის განცდის ექსპლუატაცია
მთლიანობაში, ტოდი გერმანიას მსხვერპლის რანგში განიხილავს. ის გერმანიაში ჭვრეტს აშშ-სა და დიდი ბრიტანეთის მსხვერპლს, რადგან ერთიც და მეორეც პოლიტიკური მიზნებით იყენებს გერმანელებში დალექილ დანაშაულის განცდას. დემოკრატიული გერმანიის შეპირისპირებაც ავტოკრატიულ რუსეთთან, ასევე არ არის მართებული. საქმე ისაა, რომ დღეს აშშ ისეთივე ნიჰილიზმშია ჩაფლული, როგორითაც იყო მოცული გასული საუკუნის 30-იანი წლების გერმანია. იმისთვის, რომ არ გავიმეოროთ წარსულის შეცდომები საჭიროა, ჯერ აწმყო გავაანალიზოთ.
ტოდისთვის კი ეს ნიშნავს საწყისი მოცემულობის სწორად წაკითხვას. ბოლოს და ბოლოს, უკრაინა იყო შეუმდგარი სახელმწიფო. ამდენად რუსებს, მისი აზრით, გაუკვირდათ, როცა ევროპამ ასეთი აგრესიული რეაქცია გამოავლინა მოსკოვის უკრაინაში „შეჭრაზე“. ტოდი მიუთითებს „ევროპული ნების“ აბსოლუტურ დეფიციტზე ამ საკითხში. ეს გამოჩნდა გერმანიის რეაქციით „ტერორისტულ აქტზე“, როცა განადგურდა გაზსადენი „ჩრდილოეთ ნაკადი-2“. თავდასხმა მიმართული იყო რუსეთისა და გერმანიის წინააღმდეგ“ – ახდენს ის, გამომძიებელი ჟურნალისტის სეიმურ ჰერშის ციტირებას. „უკრაინის ნაწილი, ნებისმიერ შემთხვევაში არის ნაციონალ-სოციალისტური“- შენიშნავს ტოდი და ის ამბობს იმასვე, რასაც იძახის პუტინი.
მოჩვენებითი უპირატესობა
„უკრაინის მოვლენების საპასუხოდ, დასავლეთმა არაერთი შეცდომა დაუშვა“. მათ შორისაა რწმენა იმისა, რომ რუსეთს მხარს არ დაუჭერდა რომელიმე სახელმწიფო. სინამდვილეში, ამ ქვეყანამ მიიღო იმაზე მეტი მხარდაჭერა ჩინეთისა და ინდოეთისგან, ვიდრე ელოდნენ. „კაცობრიობის უმეტეს ნაწილს, რუსეთის გამარჯვება სურდა“. მთავარი სიურპრიზი დასავლეთს წინ ელის და ეს აიხსნება მარტივი მიზეზით: დასავლეთის დაკნინებით. ეს დაცემა უკავშირდება მისივე განვითარების წინაპირობებს, რომლებიც გერმანელმა სოციოლოგმა მაქს ვებერმა ამოიცნო პროტესტანტიზმში, ის კი ამბობდა, რომ სწორედ პროტესტანტიზმმა გამოათავისუფლა კაპიტალიზმის სული.
„მაგრამ თუკი პროტესტანტიზმი მართლაც იყო მატრიცა დასავლეთის აღზევებისა, ახლა მისივე გარდაცვალება მიზეზია დასავლეთის კვდომისა ანუ პროზაულად თუ ვიტყვით, დამარცხებისა“ – განმარტავს ტოდი.
უპირატესობაც – სხვა ქვეყნებთან შედარებით, უბრალოდ მითია. ასე მაგალითად, რუსეთში ბავშვთა სიკვდილიანობა უფრო დაბალია, ვიდრე აშშ-ში. ამდენად, რუსეთი ვერანაირად იქნება „უფრო კორუმპირებული, ვიდრე აშშ-ა“. „ბავშვთა სიკვდილიანობა უფრო ზუსტი ინდიკატორია რეალური კორუფციისა, ვიდრე სხვა მაჩვენებლები“ – წერს ტოდი და ის გულისხმობს სკანდინავიის ქვეყნებს, სადაც ეს მონაცემი არის დაბალი და როგორც ვიცით, ეს სახელმწიფოები არ გამოირჩევიან კორუფციის მაღალი დონით.
რა შეგვიძლია ვთქვათ ამ წიგნის შესახებ? მისთვის, ვინც იკვლევს პუტინის პოლიტიკას, ამ ნაშრომის მნიშვნელობა შეუფასებელია და მასში ნაწინასწარმეტყველებია უკრაინის აღსასრული. ხოლო მათთვის, ვინც პუტინს მიიჩნევს აგრესორად (რომელმაც მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ, პირველმა გააჩაღა სახმელეთო კონფლიქტი), ეს წიგნი – ერთი დიდი გაუგებრობაა.