EURASIANET აშშ
დავიდ ო ბირნი
აზერბაიჯანის უმსხვილესმა კომპანია BP-მ, ივნისის თვეში მილსადენი ჩაკეტა (მისი საშუალებით, ნავთობი საქართველოს შავი ზღვისპირეთისკენ მიემართება), რადგან საფრთხე შეექმნა ნავთობტანკერების უსაფრთხოებას შავ ზღვაში
EURASIANET-ის მიმართვას, BP-მ უპასუხა, რომ მილსადენ ბაქო-თბილისის-სუფსა-ს დაკეტვა – „დროებითია. კომპანიამ ასევე დაადასტურა, რომ მილსადენის მუშაობა, მანამდეც შეჩერდა – 13 მარტიდან აპრილის ბოლომდე, შემდეგ კი მთელი მაისის განმავლობაში. კომპანიას არ დაუზუსტებია, როდის აპირებს (და თუ აპირებს საერთოდ) მილსადენის ექსპლუატაციაში ხელახლა გაშვებას.
კომპანიის განცხადებით, ის ნავთობის ექსპორტს, რომელიც სუფსაზე იყო გათვლილი, გადაიტანს სხვა მიმართულებაზე – ბაქო-თბილისი ჯეიჰანზე – თურქეთის ხმელთაშუა სანაპიროზე.
BP-ს პირდაპირ არ უთქვამს, რომ დახურვა უკავშირდება კონფლიქტს უკრაინაში, მაგრამ აღნიშნა, რომ გადაწყვეტილება – მიღებულია „უსაფრთხოების მიზნით“, რადგან საშიშროებამ შეიძლება გამოიწვიოს ტანკერების ნაკლებობა შავ ზღვაში.
კომერციული გადაზიდვები შავ ზღვაში, შესამჩნევად დაირღვა უკრაინაში მიმდინარე ომის გამო. გაჩნდა ცნობები, რომ ნაღმები, რომლებიც უკრაინამ ჩაყარა თავისი სანაპირო ზოლის დასაცავად, მოწყდა სამაგრებს და საფრთხეს უქმნის შავ ზღვაში მოძრავ ხომალდებს.
BP-ს განცხადება არის პირველი შემთხვევა, როცა ოფიციალური წყარო ადასტურებს, რომ აზერბაიჯანული ენერგომატარებლების ექსპორტი -დაზარალდა უკრაინაში ომის გამო.
ბრიტანული ნავთობგიგანტი -BP, წარმოადგენს ნავთობის უმსხვილეს მწარმოებელს აზერბაიჯანში. აზერბაიჯანის BP ენერგეტიკის სამინისტრომ გამოაქვეყნა მონაცემები, რომელთა თანახმად: პირველი 4 თვის განმავლობაში, ქვეყანაში მოიპოვეს 11,1 მილიონი ტონა ნავთობი. ამ მოცულობის 77% მოდის BP-ზე, დანარჩენი კი აზერბაიჯანის სახელმწიფო ნავთობკომპანია – SOCAR-ზე.
ექსპორტის – შავი ზღვიდან (სუფსა) ხმელთაშუა ზღვაზე (ჯეჰანი) – გადატანა, არ უნდა იყოს პრობლემური.
მილსადენ ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანის სიმძლავრე, შეადგენს 60 მილიონ ტონას წელიწადში, თუმცა ბოლო რამდენიმე წელი, ის იტვირთებოდა სანახევროდ ან დაახლოებით ამდენით: გასულ წელს, მისი საშუალებით გადაიტვირთა მხოლოდ 26,4 მილიონი ტონა ნავთობი.
გაზსადენი ბაქო-სუფსა ნაკლები გამტარუნარიანობისაა: მას შეუძლია, წელიწადში დაახლოებით 7,2 მილიონი ტონის გადატვირთვა. გასულ წელს, მისი საშუალებით, მოხდა მხოლოდ 4,2 მილიონი ტონის ტრანსპორტირება.